مهمترین اموزش ها برای گربه خانگی

مهمترین اموزش ها برای گربه خانگی

آیا تا به حال با خود فکر کرده‌اید که چرا برخی گربه‌ها آرام، اجتماعی و مرتب هستند، در حالی که برخی دیگر مدام شیطنت می‌کنند، وسایل خانه را خراب می‌کنند یا حتی رفتارهای ناخوشایند دارند؟ پاسخ این تفاوت‌ها در یک کلمه خلاصه می‌شود: آموزش.

گربه‌ها موجوداتی باهوش، مستقل و در عین حال قابل تربیت هستند. برخلاف تصور رایج، آموزش گربه‌ها نه‌تنها ممکن است، بلکه می‌تواند زندگی شما و حیوان خانگی‌تان را به شکل قابل توجهی آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر کند. از آموزش استفاده صحیح از خاک‌گربه گرفته تا یادگیری نه گفتن به بالا رفتن از پرده‌ها یا خراشیدن مبلمان، هر آموزش یک قدم به سوی رابطه‌ای بهتر با گربه‌تان است.

در این مقاله، با مهم‌ترین آموزش‌هایی آشنا خواهید شد که هر صاحب گربه‌ای باید بداند تا محیطی سالم، شاد و متعادل برای حیوان خانگی‌اش فراهم کند. اگر می‌خواهید گربه‌ای خوش‌رفتار، باهوش و دوست‌داشتنی داشته باشید، ادامه این مطلب را از دست ندهید!

۱. آموزش استفاده از خاک‌گربه: اولین قدم به سوی نظم

یکی از مهم‌ترین آموزش‌هایی که باید از همان روزهای نخست به گربه خود بدهید، استفاده صحیح از خاک‌گربه یا جعبه دستشویی است. این آموزش نه تنها به حفظ نظافت خانه کمک می‌کند، بلکه از بروز بیماری‌های احتمالی نیز جلوگیری می‌نماید.

مراحل آموزش:

• محل مناسب انتخاب کنید: جعبه خاک باید در مکانی آرام، خلوت و دور از محل غذا خوردن گربه قرار گیرد.
• نوع خاک مناسب: برخی گربه‌ها به نوع خاصی از خاک حساس هستند. خاک‌های بدون بو و با بافت نرم معمولاً بهتر پذیرفته می‌شوند.
• نمایش دادن محل: گربه را به آرامی در خاک‌دان قرار دهید، مخصوصاً بعد از غذا خوردن یا بیدار شدن. اجازه دهید کمی خاک را با دستش کنار بزند.
• تشویق بعد از استفاده صحیح: پس از هر بار استفاده موفق، با نوازش یا دادن خوراکی کوچک، گربه را تشویق کنید.
• تمیز نگه داشتن خاک‌دان: گربه‌ها مکان کثیف را دوست ندارند. روزانه خاک را تمیز کرده و هر هفته به‌طور کامل عوض کنید.

نکات مهم:

• اگر گربه در جای نامناسب ادرار کرد، آن مکان را خوب تمیز کنید و از بوگیر مخصوص استفاده کنید تا محل برای او جذاب نباشد.
• هرگز گربه را تنبیه نکنید؛ این کار تنها باعث ترس و استرس می‌شود.

۲. چگونه گربه‌تان را از خراشیدن مبلمان بازدارید؟

خراشیدن یک رفتار طبیعی برای گربه‌هاست؛ آن‌ها با این کار ناخن‌های خود را تیز کرده و قلمروشان را مشخص می‌کنند. اما اگر مبلمان شما قربانی این رفتار باشد، باید به دنبال راه‌حل باشید.

راهکارهای مؤثر:

• تهیه اسکرچر (تخته خراش): انواع مختلف اسکرچرها (عمودی، افقی، مقوایی یا کنفی) را امتحان کرده و ببینید کدام را بیشتر دوست دارد.
• قرار دادن اسکرچر در محل مناسب: آن را در کنار مبلمان یا محل‌هایی که گربه بیشتر خراش می‌دهد بگذارید.
• جذاب‌تر کردن اسکرچر: می‌توانید کمی نعناع گربه‌ای (Catnip) روی آن بپاشید تا گربه به آن جذب شود.
• پوشاندن مبلمان: استفاده از محافظ‌های مخصوص یا چسب‌های دوطرفه روی نقاط آسیب‌پذیر مبلمان می‌تواند مؤثر باشد.
• تشویق و هدایت: هر زمان که گربه از اسکرچر استفاده کرد، به او جایزه بدهید.

نکته مهم:

از اسپری‌های تنبیهی یا فریاد زدن پرهیز کنید. این کار باعث اضطراب گربه می‌شود و مشکل را بدتر می‌کند.

۳. آموزش نه گفتن: چگونه رفتارهای نادرست را اصلاح کنیم؟

گربه‌ها موجوداتی مستقل‌اند، اما می‌توانند یاد بگیرند که برخی کارها ممنوع است. آموزش “نه” گفتن به گربه، نه با فریاد، بلکه با روش‌های هوشمندانه انجام می‌شود.

مراحل آموزش:

• از کلمه یا صدا ثابت استفاده کنید: مثلاً همیشه از کلمه “نه” یا صدای “ششش” استفاده کنید. لحن باید محکم، اما بدون فریاد باشد.
• استفاده از محرک منفی ملایم: مثلاً صدای ناگهانی (مثل زدن آرام دو دست)، اسپری آب (تنها در موارد خاص)، یا صدای سکه در قوطی.
• جایگزین بدهید: وقتی گربه کاری اشتباه می‌کند، سریعاً او را به سمت فعالیت یا محل درست هدایت کنید.
• پاداش رفتار درست: اگر گربه به فرمان “نه” پاسخ داد و از کار اشتباه دست کشید، حتماً او را تشویق کنید.

مثال‌ها:

• اگر روی میز پرید: بگویید “نه!”، او را پایین بیاورید و به تخت مخصوصش هدایت کنید.
• اگر کابل‌ها را گاز گرفت: توجه او را با اسباب‌بازی جلب کرده و کابل را از دسترس خارج کنید.

۴. نحوه تربیت گربه برای آمدن به صدا یا نام خودش

یکی از شیرین‌ترین آموزش‌ها، یاد دادن به گربه برای آمدن به سمت شما با شنیدن نامش یا صدای خاصی است. اگرچه گربه‌ها مثل سگ‌ها فرمان‌پذیر نیستند، اما با تمرین، شرطی می‌شوند.

مراحل آموزش:

۱. انتخاب نام یا صدای خاص

از همان ابتدا فقط یک نام یا صدای ویژه (مثلاً زنگ کوچک یا صدای “بی‌بی”) استفاده کنید. گربه باید این صدا را با حضور شما و چیزهای خوب مرتبط بداند.

۲. استفاده از جایزه غذایی

گربه‌ها به خوراکی‌های مورد علاقه‌شان بسیار حساس‌اند. خوراکی کوچک و خوش‌طعم انتخاب کنید (مثل تکه‌های مرغ پخته یا غذای تشویقی مخصوص).

۳. تمرین در محیط بدون مزاحمت

در ابتدا در خانه و محیطی آرام تمرین کنید. صدایش کنید:
مثلاً: “نازی، بیا!”
وقتی آمد، سریعاً جایزه بدهید.

۴. تکرار و شرطی‌سازی

این تمرین را روزی چند بار انجام دهید. هر بار که گربه به شما نزدیک شد، او را با محبت و خوراکی پاداش دهید. به مرور زمان، گربه یاد می‌گیرد که آمدن به صدا مساوی است با چیزهای خوب.

۵. افزایش فاصله

وقتی گربه در مسافت‌های نزدیک به خوبی پاسخ می‌دهد، فاصله را زیاد کنید. در اتاق دیگر صدایش کنید. اگر آمد، جایزه بزرگ‌تری بدهید.

۶. تمرین در حضور افراد یا حواس‌پرتی‌ها

در مراحل آخر، تمرین را در شرایطی انجام دهید که حواس‌پرتی وجود دارد (مثلاً تلویزیون روشن است یا مهمان در خانه است).

نکات مهم:

• از تنبیه یا فریاد هرگز استفاده نکنید.
• اگر گربه نیامد، او را جریمه نکنید؛ فقط تمرین را دوباره و با جذاب‌تر کردن جایزه انجام دهید.
• صبور باشید؛ هر گربه سرعت یادگیری متفاوتی دارد.

۵. آموزش گربه برای استفاده از اسکرچر به جای وسایل خانه

خراشیدن برای گربه‌ها یک نیاز فیزیولوژیک و رفتاری است. آن‌ها با این کار ناخن‌های مرده را جدا می‌کنند، قلمرو خود را علامت‌گذاری کرده و استرس‌شان را تخلیه می‌کنند. برای جلوگیری از آسیب به مبلمان، لازم است گربه‌تان را به استفاده از اسکرچر (تخته خراش) عادت دهید.

مراحل آموزش:

۱. انتخاب اسکرچر مناسب

گربه‌ها ترجیح‌های متفاوتی دارند. برخی اسکرچر عمودی دوست دارند، برخی افقی، برخی از کنف خوششان می‌آید و برخی از مقوا. چند نوع مختلف را امتحان کنید تا ببینید گربه‌تان کدام را می‌پسندد.

۲. قرار دادن در جای مناسب

اسکرچر را در نزدیک‌ترین نقطه به جایی که گربه عادت دارد خراش دهد بگذارید؛ مثلاً کنار کاناپه یا در محل استراحتش.

۳. جذب گربه به اسکرچر

با استفاده از نعناع گربه‌ای (Catnip)، اسباب‌بازی، یا خوراکی، گربه را به اسکرچر جذب کنید. می‌توانید با دست خودتان روی اسکرچر بکشید تا توجه‌اش جلب شود.

۴. تشویق پس از استفاده

هر بار که گربه از اسکرچر استفاده کرد، او را با خوراکی، نوازش یا کلمات محبت‌آمیز تشویق کنید.

۵. جلوگیری از خراشیدن وسایل

روی مبلمان یا سطوح ناخواسته، محافظ‌های چسبی مخصوص یا اسپری‌های ضدخراش بزنید. این ابزارها گربه را از آن نقاط دور می‌کنند.

۶. چگونه گربه‌تان را به آرام بودن در حمل‌ونقل و دامپزشکی عادت دهید؟

برای بسیاری از گربه‌ها، رفتن به دامپزشکی یا قرار گرفتن در باکس حمل، تجربه‌ای پر از استرس است. اما با آموزش تدریجی، می‌توان این تجربه را برای گربه آرام‌تر و قابل تحمل‌تر کرد.

مراحل آموزش به حمل‌ونقل:

۱. آشنا کردن با باکس

باکس حمل را همیشه در خانه و در دسترس قرار دهید، نه فقط هنگام سفر. داخل آن پتوی نرم بگذارید و بعضی خوراکی‌ها یا اسباب‌بازی‌ها را در آن قرار دهید.

۲. رفتار مثبت در اطراف باکس

وقتی گربه داخل باکس می‌رود، او را تشویق کنید. هرگز او را با زور داخل نکنید مگر در شرایط اضطراری.

۳. تمرین‌های کوتاه

ابتدا گربه را فقط برای چند ثانیه در باکس بگذارید. سپس مدت زمان را افزایش دهید. بعد از هر تمرین، گربه را با خوراکی یا بازی پاداش دهید.

۴. تمرین حرکت

باکس را کمی حرکت دهید یا چند قدم با آن راه بروید. سپس بیرون بیاورید و گربه را نوازش کنید.

۵. تمرین سوار شدن به ماشین

در ابتدا فقط موتور را روشن کنید. سپس چند دقیقه رانندگی کنید. با هر بار تمرین، گربه آرام‌تر خواهد شد.

نکات مهم درباره دامپزشکی:

• حضور همراه: در اتاق انتظار یا حتی در داخل اتاق دکتر، گربه را در آغوش نگه دارید یا با صدای آرام با او صحبت کنید.
• آشنایی با لمس: در خانه به آرامی گوش، پنجه، دندان و شکم گربه را لمس کنید تا به معاینه عادت کند.
• پاداش بعد از هر ویزیت: بعد از بازگشت از دامپزشکی، غذای مورد علاقه یا اسباب‌بازی به گربه بدهید.

Closeup of ginger cat lying on old book near spectacles on books background

۷. تشویق و تنبیه در تربیت گربه: چه کاری مؤثر است؟

برخلاف سگ‌ها، گربه‌ها به تنبیه مستقیم واکنش خوبی نشان نمی‌دهند. آن‌ها موجوداتی حساس و مستقل‌اند که با تشویق مثبت بهتر آموزش می‌بینند.

روش‌های مؤثر تشویق:

• خوراکی مورد علاقه: تکه‌های مرغ پخته، غذای تشویقی گربه یا حتی کمی غذای مرطوب.
• نوازش یا بازی: برای گربه‌هایی که نوازش را دوست دارند، این یک پاداش عالی است.
• کلمات محبت‌آمیز: گربه‌ها به لحن صدای شما حساس‌اند. لحن آرام و مثبت، اثر تربیتی دارد.

روش‌های جایگزین تنبیه:

• نادیده گرفتن رفتار بد: اگر گربه برای جلب توجه کاری می‌کند (مثل پریدن روی میز)، نادیده گرفتن می‌تواند مؤثر باشد.
• ایجاد تجربه ناخوشایند خفیف: مثلاً استفاده از چسب دوطرفه، صداهای غیرمضر (مثل شیشه پر از سکه)، یا اسپری مخصوص ضدخراش.
• هدایت به رفتار درست: به‌جای “نه”، بگویید “این کار را بکن”؛ مثلاً به جای نه گفتن به خراشیدن مبل، گربه را به سمت اسکرچر هدایت کنید.

هرگز انجام ندهید:

• داد زدن، کتک زدن یا زندانی کردن گربه.
• استفاده از اسپری آب بدون دلیل موجه.
• تنبیه بعد از انجام رفتار (تنبیه باید آنی باشد تا گربه ارتباط برقرار کند).

۸. بازی‌ و آموزش‌های ذهنی برای افزایش هوش گربه‌ها

گربه‌ها نیز مانند انسان‌ها نیاز به تحریک ذهنی دارند. بازی و آموزش‌های فکری باعث افزایش تمرکز، هوش و کاهش استرس در آن‌ها می‌شود.

بازی‌های پیشنهادی:

• توپ و اسباب‌بازی متحرک: گربه‌ها عاشق دنبال کردن حرکت هستند.
• بازی با لیزر یا نخ: حواس دیداری و شکارچی گربه را فعال می‌کند.
• بازی‌های پازلی غذایی: اسباب‌بازی‌هایی که گربه برای به‌دست آوردن غذا باید حلشان کند.

آموزش‌های ذهنی:

• یاد دادن ترفندها: مثل “بیا”، “بنشین”، دست دادن، یا پریدن از حلقه.
• پنهان کردن خوراکی‌ها: خوراکی را در خانه پنهان کنید و بگذارید گربه آن را پیدا کند.
• استفاده از بوها: گربه‌ها حس بویایی قوی دارند. بوهای جدید (نعناع گربه‌ای، دارچین، یا پارچه‌ای با بوی دیگر حیوانات) می‌تواند آن‌ها را تحریک کند.

نکته مهم:

هر جلسه بازی یا آموزش نباید بیش از ۱۰–۱۵ دقیقه باشد. گربه‌ها زود خسته می‌شوند. کیفیت مهم‌تر از کمیت است.

۹. چگونه گربه‌ای اجتماعی و مهمان‌پذیر تربیت کنیم؟

بسیاری از گربه‌ها در مواجهه با مهمانان پنهان می‌شوند یا رفتارهای تدافعی دارند. تربیت گربه برای اجتماعی بودن نیاز به صبر، تمرین و درک طبیعت او دارد.

مراحل تربیت اجتماعی:

۱. اجتماعی‌سازی در کودکی

اگر گربه در سنین پایین با انسان‌ها، صداها، حیوانات دیگر و مکان‌های مختلف آشنا شود، شانس اجتماعی بودنش بیشتر است.

۲. معرفی تدریجی افراد جدید

وقتی مهمان می‌آید، اجازه دهید گربه در اتاقش بماند. پس از مدتی، در را باز بگذارید تا خودش تصمیم بگیرد نزدیک شود.

۳. تشویق رفتار مثبت

اگر گربه به سمت مهمان آمد یا نزدیک شد، او را با خوراکی یا نوازش پاداش دهید. مهمانان هم باید آرام باشند و صدای بلند یا حرکات ناگهانی نداشته باشند.

۴. استفاده از پنهان‌گاه

همیشه جایی برای پنهان شدن گربه فراهم کنید. احساس امنیت، باعث اعتماد بیشتر او می‌شود.

۵. آشنایی با صداها و بوها

ضبط صدای افراد غریبه، صدای تلویزیون یا صدای بیرون را پخش کنید تا گربه به محیط‌های شلوغ عادت کند.

شما میتوانید انواع ملزومات نگهداری از پت را در فروشگاه اینترنتی پت پارس تهیه کنید و لذت ببرید.